سل کانتر چیست؟

دستگاه های سل کانتر یکی از پرکاربردترین و اصلی ترین تجهیزات آزمایشگاهی هستند. سل کانتر از دو واژه سل (سلول) و کانت (شمارش) تشکیل شده است .

وظیفه اصلی این دستگاه ها تهیه گزارش سریع و دقیق به روشی ساده از پارامترهای اصلی خون است، به نحوی كه نمونه های غیر طبیعی یا بلاست از نمونه های طبیعی تفكیك گردیده و جهت انجام بررسی های بیشتر آنها از روش های متداول دیگر كمك گرفته می شود .

با این دستگاه می توان تعداد گلبول های قرمز(RBC)، گلبول های سفید (WBC) و پلاکت ها را اندازه گیری کرد. علاوه بر این برخی از این دستگاه ها قابلیت اندازه گیری هموگلوبین، هماتوکربت (MCV) ، MCH، MCHC، مرفولوژی گلبول های قرمز را نیز دارند و تعداد اندکی از آنها شمارش افتراقی سلول های سفید (شمارش تعداد لنفوسیت ها، مونوسیت ها و گرانولوسیت ها) را انجام می دهند.

وظیفه گلبول های قرمز انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن بین بافت ها و ریه ها است. شمارش RBC، تعداد گلبول های قرمز را در یک میکرولیتر از خون نشان می دهد. پارامتر دیگر، HCT است که حجم سلول های خون را نسبت به حجم کل خون نمونه، بیان می دارد.

هموگلوبین در داخل گلبول های قرمز وجود دارد، که با اکسیژن موجود در ریه ها ترکیب شده ‌و آن ها را به بافت منتقل می کند و در برگشت با دی اکسید کربن بافت ها ترکیب شده و از طریق ریه آن را از بدن خارج می کند. برای تعیین MCV، MCH و MCHC از معادلات استانداردی استفاده شده که مشخصه های گلبول قرمز خوانده شده و اطلاعاتی راجع به غلظت هموگلوبین و اندازه گلبول های قرمز خون فراهم می کنند. MCV حجم میانگین سلول های قرمز خون است. MCH وزن متوسط هموگلوبین را در یک سلول قرمز نشان داده و MCHC غلظت متوسط هموگلوبین را در سلول قرمز بیان می کند.

استفاده از این دستگاه ها امروزه پیشرفت خوبی داشته است ولی بعد از ۲۵ سال از تولید نسل جدید این دستگاه ها هنوز هیچ شرکتی نتوانسته است سیستمی مانند سیستم های شرکت سیسمکس را به بازار عرضه کند که توانایی اندازه گیری اندیکس های داخل گلبول های قرمز را دارند.

روش دستی هم در کنار این روش اتوماتیک برای کالیبراسیون استفاده می شود . هر چند که این دستگاه ها یکی از ملزومات آزمایشگاه های امروزه هستند و با دقت بالا کار می کنند اما باز هم ممکن است جواب به دست آمده از نتایج واقعی دور باشد اما این عیب هم باعث عدم استفاده از این دستگاه ها نمی شود .

در گذشته سل کانتر ها بر اساس اندازه، سلول ها را شمارش می کردند اما امروزه از روش های جدیدی مانند اسکاتر استفاده می شود . انواع مختلفی از این نوع دستگاهها وجود دارد که از روش های مختلفی برای اندازه گیری و شمارش سلول ها استفاده می شود اما تقریبا تمام آنها از یکی از چهار روش معرفی شده استفاده می کنند

- روش امپدانس

روش امپدانس به علت سهولت و مزایایی نسبتا خوبی که دارد بیشتر استفاده می شود. سل کانتر های اپتیکال توسط نور و قوانین حاکم بر ان اندیکس های هماتولوژی را گزارش می کند.

- اپتیکال (الكترواپتیكال)

- سیتوشیمیکال

سیتوشیمی هم روشی است که به طور انحصاری در دستگاه های شرکت بایر استفاده می شود . شرکت های مختلف و با نام های تجاری گوناگون در سراسر جهان انواع این دستگاه ها را با متد های گوناگون به بازار عرضه می کنند از مهمترین انها می توان به شرکت های Sysmex ، Abbott ، ABX و ... اشاره کرد . در میان این شرکت ها فقط دستگاه 25 ساله مربوط به شرکت سیمکس به نام H1 توانایی های بسیار قوی نسبت به سایر دستگاه ها دارد و به همین منوال هم سهم بیشتری از بازار را به خود جذب کرده است .

- تلفیقی